Kum Tepsisi Terapisi (Sandplay Therapy/Sandtray Therapy), dışavurumcu ve yansıtıcı bir terapi yöntemidir. Carl Gustav Jung’un teorisi üzerine kurulmuştur. Dora Kalff ve Margaret Lowenfeld tarafından geliştirilmiştir. Kum tepsisi terapisi bir oyun terapi çeşididir.
Kum tepsisi terapisi başlangıçta psikodinamik ekol üzerine kurulmuştur. Zamanla farklı kuram ve ekollerde de uygulamaya geçilmiştir. Kum tepsisi terapisi son derece esnek ve uyarlanabilir bir terapi çeşididir. Çok çeşitli kuramsal yaklaşıma ve terapi ekollerine entegre edilebilir. Yönlendirici olabilir veya olmayabilir; tamamen sözel olmayan şekilde ya da sözel olarak desteklenmiş olabilir.
Kum tepsisi terapisi, kum dolu bir tepsi içinde kişinin iç dünyasını temsil eden hikayeler yaratmak için kum, su ve çeşitli minyatürler kullanılarak uygulanan bir terapi yöntemidir. Terapist, çeşitli figürler, oyuncaklar ve aksesuarlarla güvenli, hayali bir dünya yaratarak çocuğun kendisini ifade etmesini isteyecektir. Bu nesneler, ağaçlar, insanlar, evler ve hayvanlar gibi “gerçek hayattan” figürler veya büyücüler ve canavarlar gibi hayali figürler içerebilir.
Bir kum tepsisinde oluşturulan sahneler, kişinin geçmiş ve şimdiki iç düşüncelerini, duygularını ve zorluklarını yansıtır.
Kum oyunu terapisi sayesinde kişiler, iç dünyalarını güvenli ve rahat bir şekilde ifade edebilir. Bu yöntem, özellikle travmatik deneyimlerin ardından yaşanan psikolojik baskıyı hafifletir. Duygusal rahatlama ve farkındalığı artırır, problem çözme becerilerini güçlendirir ve bireyin içsel kaynaklarını harekete geçirir.
Kum Tepsisi Terapisi’ nin iyileştirici gücü birden fazla alana etki etmesinden gelir:
Kum tepsisi terapisi, söze dökülmeyen duygusal sorunların ifade edilmesini sağlar.
Kum tepsisi terapisi, benzersiz bir kinestetik özelliğe sahiptir. Kuma dokunmanın getirdiği dokunsal duyum özellikle yatıştırıcı özelliğe de sahiptir.
Kum tepsisi terapisinin sağladığı tedavi amaçlı mesafe, duygusal boşalmanın olabileceği güvenli bir alan yaratır. Travma yaşamış bir danışanın kum tepsisi terapisindeki minyatürler figürlerden biri aracılığıyla "konuşması" acısını doğrudan dile getirmesi daha kolaydır.
Kum tepsisi terapisi, travma yaşamış çocuklar için etkili bir müdahaledir. Travma tedavisinde söze dökülmesi ilk başta zor olan anılardan bahsedilmesi kum tepsisi aracılığıyla kolaylaşır.
Kum tepsisi terapisi, doğal bir şekilde sınırlar oluşturur ve çocuk açısından güvenliği artırır. Sınırları olmayan bir dünya güvenli değildir ve çocuklar güvenli hissetmedikleri bir yerde gelişim göstermeyecektir.
Kum tepsisi terapisi tedavi amaçlı benzetmelerin ortaya çıkması için uygun bir ortam sağlar.
Kum tepsisi terapisi çocuktaki terapi direncini azaltır. Kum tepsisi ve minyatür figürlerle oluşturulan terapi ortamı çocuk için ilgi çekicidir.
Kum tepsisi terapisi sözel becerileri zayıf olanlar için etkili bir iletişim yolu sağlar. Terapi süreci, istek ve ihtiyaçları ifade etmenin sözcüklere bağlı olmadığı bir ortam yaratır.
Kum tepsisi terapisi savunma olarak kullanılan sözelleştirmeyi kırar.
Kum tepsisi terapisi; çocuk, yetişkin, çift, aile veya grup çalışmalarında kullanıma uygun bir yaklaşımdır.
Kum tepsisi terapisi ile daha hızlı bir şekilde içsel yaşantılara ulaşılabilir.
Kum tepsisi terapisi ile acı verici anılar beyinde tekrar düzenlenir. Sağ-Sol beyin arasında entegrasyon sağlar.
Kum Tepsisi Terapisinin uygulama alanı geniştir. Her türlü duygusal sorunda kullanılabilme potansiyeline sahiptir. Bu teknik insanların keder ve kayıplarla baş etmelerine yardımcı olabilir. Saldırganlık, öfke kontrolü, sosyal etkileşim problemleri, özgüven eksikliği yaşayan çocuklarda da sıklıkla kullanılan bir tekniktir.